Tennisçi dirsəyi (lateral epikondilit) dirsəkdəki tendonların (əzələləri sümüyə bağlayan toxumalar) zədələnməsi və iltihabı nəticəsində yaranan ağrılı bir vəziyyətdir. Bu problem tez-tez tennis oynayan insanlarda görülsə də, digər fiziki işlərlə məşğul olanlarda da yarana bilər. Tennisçi dirsəyi dirsəyin xarici hissəsindəki ağrı və zəifliklə xarakterizə olunur.

Tennisçi Dirsəyi Necə Yaranır?

Tennisçi dirsəyi dirsəyin xarici hissəsində yerləşən tendonların təkrarən həddindən artıq gərilməsinə və ya zədələnməsinə görə inkişaf edir. Bu təkrarlanan hərəkətlər aşağıdakı səbəblərdən ola bilər:

1. Tennis və Digər İdman Növləri: Tennis raketinin yanlış tutulması və ya qeyri-düzgün texnika ilə oynaması dirsəkdəki əzələ və tendonlara təzyiq yarada bilər.
2. Fiziki İşlər: Təkrarən çəkic, tornavida və ya digər alətlərin istifadəsi.
3. Ofis İşləri: Kompüterdə uzun müddət yazı yazmaq və ya siçan istifadə etmək.
4. Gündəlik Fəaliyyətlər: Ağırlıq qaldırmaq və ya təkrar hərəkətlər tələb edən işlər.

Tennisçi Dirsəyinin Əlamətləri

Tennisçi dirsəyi yavaş-yavaş başlayır və simptomlar tədricən ağırlaşa bilər. Əsas əlamətlər bunlardır:

• Ağrı və Həssaslıq: Dirsəyin xarici hissəsində hiss olunur. Bu ağrı ön qola və bəzən biləyə yayıla bilər.
• Zəiflik: Əşyaları tutmaq və ya qaldırmaqda çətinlik.
• Sərtlik: Səhər saatlarında dirsək və biləkdə sərtlik hissi.
• Hərəkət Məhdudiyyəti: Ağrı səbəbindən dirsək və ya biləyi hərəkət etdirmək çətin ola bilər.

Diaqnoz Necə Qoyulur?

Tennisçi dirsəyi diaqnozu aşağıdakı üsullarla qoyula bilər:

1. Tibbi Tarix və Fiziki Müayinə: Həkim dirsəyin və ön qolun hərəkətlərini yoxlayaraq ağrının yerini və səbəbini müəyyənləşdirir.
2. Röntgen və ya MRT: Ağrının başqa səbəblərini (məsələn, artrit və ya sinir sıxılması) istisna etmək üçün istifadə edilə bilər.
3. Ultrasəs Müayinəsi: Tendonların vəziyyətini qiymətləndirmək üçün istifadə edilir.

Müalicə Yolları

Tennisçi dirsəyinin müalicəsi vəziyyətin ağırlığından asılıdır. Əsas müalicə üsulları bunlardır:

1. Konservativ Müalicə

• İstirahət: Zədələnmiş əzələləri və tendonları bərpa etmək üçün fəaliyyətlərdən müvəqqəti olaraq uzaq durmaq.
• Buz Tətbiqi: Ağrı və iltihabı azaltmaq üçün dirsəyə gündə bir neçə dəfə 15-20 dəqiqə buz qoyun.
• Antiinflamatuar Dərmanlar: İbuprofen və ya naproksen kimi dərmanlar ağrını və iltihabı azaltmağa kömək edir.
• Ortalar və Bandajlar: Bilək və dirsək üçün xüsusi ortopedik dəstəklər zədələnmiş bölgəyə təzyiqi azaltmağa kömək edir.

2. Fizioterapiya

• Əzələ gücünü artıran və tendonları gücləndirən xüsusi məşqlər təyin olunur.
• Ultrasəs terapiyası, elektroterapiya və ya masaj da tətbiq oluna bilər.

3. İynə Müalicəsi

• Kortikosteroid iynələri ağrı və iltihabı sürətlə azaltmaq üçün dirsək bölgəsinə vurula bilər.
• PRP (platelet-rich plasma) terapiyası da tendonun regenerasiyasını dəstəkləmək üçün istifadə edilir.

4. Cərrahiyyə

• Əgər konservativ müalicə ilə 6-12 aylıq bir dövrdə yaxşılaşma əldə edilmirsə, cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər. Bu prosedur zamanı zədələnmiş tendon hissələri çıxarılır və təmir edilir.

Ev Şəraitində Profilaktika və Reabilitasiya

Tennisçi dirsəyinin qarşısını almaq və ya bərpa müddətini sürətləndirmək üçün aşağıdakı addımları ata bilərsiniz:

• Düzgün Texnika: İdmanda və işdə doğru texnikalardan istifadə edin.
• Gərmə Məşqləri: Bilək və dirsək əzələlərini gücləndirən və gərən məşqləri mütəmadi olaraq edin.
• Ağır Əşyalardan Qaçın: Gərginlik yaradan fəaliyyətlərdən çəkinin.
• Erqonomik Alətlər: Daha rahat tutulan alətlərdən istifadə edin.

Tennisçi Dirsəyi ilə Oxşar Problemlər

Tennisçi dirsəyi ilə qarışdırıla bilən digər vəziyyətlərə aşağıdakılar daxildir:

• Golfçu dirsəyi (medial epikondilit): Dirsəyin daxili hissəsində ağrıya səbəb olur.
• Karpal tunel sindromu: Biləkdə sinir sıxılması nəticəsində yaranır.

---

Nəticə

Tennisçi dirsəyi vaxtında diaqnoz və düzgün müalicə ilə yaxşılaşa bilən bir vəziyyətdir. Ağrılar davam edərsə, həkim və ya fizioterapevtə müraciət etmək vacibdir. Ertələnmiş müalicə vəziyyəti ağırlaşdıra bilər.