Daban – bədən çəkisi və hərəkətin təzyiqinə baxmayaraq öz formasını saxlayan daban sümüyünün (kalkaneus) ətrafındakı yağ toxuması yastığıdır. Ayağın strukturlarını, o cümlədən kalkaneus, əzələlər və bağları qorumağa xidmət edir. Daban ağrısı çox geniş yayılmış bir ayaq şikayətidir. Bəzi qruplarda daban ağrısı riski yüksəkdir:
- Orta yaşlı kişilər və qadınlar
- Fiziki aktiv insanlar
- Kilolu və ya obez olan insanlar
- Uzun müddət ayaq üstə qalan insanlar
- Səkkizdən 13 yaşa qədər uşaqlar (xüsusilə oğlanlar)
- Hamiləlik dövründə qadınlar.
Daban ağrısının səbəbləri
Daban ağrısının bir çox səbəblərindən bəziləri bunlar ola bilər:
Anormal yeriş tərzi , məsələn, ayaqların içəriyə yuvarlanması
Piylənmə
Uyğun olmayan ayaqqabılar
Sərt səthlərdə dayanmaq, qaçmaq və ya tullanmaq
Daban zədəsi
Bursit (oynaq kisəsinin iltihabı – oynaqlar və əzələlər kimi hərəkət edən hissələri yağlamaq üçün maye olan kiçik kisələrdir)
Neyroma (sinir genişlənməsi)
Diabet və artrit də daxil olmaqla müəyyən xəstəliklər.
Plantar fasiit
Plantar fassiya dabandan ayaq topuna qədər daban boyunca uzanan birləşdirici toxuma zolağıdır. Onun əsas rollarından biri sümükləri və oynaqları yerində saxlamaqdır. Bu bağın göyərməsi və ya həddindən artıq uzanması iltihaba və daban ağrısına səbəb ola bilər. Ümumi bir səbəb düz ayaqlardır, çünki ayağın yayılması və qövsün düzləşməsi ilə ligament həddindən artıq uzanmağa məcbur olur. Ağrı səhər və ya istirahətdən sonra daha pis ola bilər.
Daban ağrısının başqa bir ümumi səbəbi daban çıxığıdır. Ayağın dabanında kalsium yığılması səbəbiylə meydana gələn sümük çıxıntısı və ya sümük böyüməsi olaraq təyin olunan daban çıxığı, bu amillərdən asılı olaraq ayağın dabanında ağrıya səbəb ola bilər.
Ayağın strukturunda qüsur
Ayağın strukturunda fiziki pozğunluqlar da ayağın dabanında ağrıya səbəb ola bilər. Bu fiziki pozğunluqları düzəltmək mümkün olarsa, dabandakı ağrıları da aradan qaldırmaq olar.
Səhv ayaqqabı seçimi
Ayaqqabı seçimindəki səhvlər ayaq sağlamlığına mənfi təsir edən amillərdəndir. Ən çox görülən mənfi cəhətlərdən biri ayaq ağrısıdır. Daha rahat və rahat ayaqqabılara keçid ayaq ağrılarını da aradan qaldırır.
Uzun müddət ayaq üstə durmaq
Uzun müddət ayaqda durmağı tələb edən vəziyyətlərdə ayaq deformasiyası baş verir və əzələlər zədələnir. Bu da ağrıya səbəb ola bilər.
Tendon zədələri
Ayağın altındakı əzələlərin, bağların və vətərlərin zədələnməsi nəticəsində ayaq altındakı ağrılar baş verə bilər.
Həddindən artıq çəki artımı
İnsan sağlamlığına bir çox cəhətdən mənfi təsir göstərən həddindən artıq çəki artımı və xüsusilə piylənmənin də ayaqlara mənfi təsir etdiyi düşünülür. Ayaq ağrıları, xüsusən də ayağın dabanına yayılan ağrılar yaşana bilər.
Daban Ağrısı Müalicəsi
Daban ağrısını müalicə etmək üçün ağrıya səbəb olan faktor müəyyən edilməlidir. Ağrı kəsicilər, fizioterapiya, tamamlayıcı-alternativ müalicələr və çox irəli mərhələlərdə ağrıya səbəb olan faktorun cərrahi yolla aradan qaldırılması kimi üsullar daban ağrısının müalicə variantları arasındadır.
Bunlardan başqa ayaq masajı, ayağın dincəlməsi, ağrının baş verdiyi yerə buz çəkilməsi, ayaq içliklərindən istifadə, artıq çəki varsa arıqlamaq ayaq ağrılarına yaxşı təsir edən təbii üsullar hesab olunur.
